در شش ماهه اول امسال چهار برابر کل سال گذشته در همدان دفترچه مجوز شکار صادر شده است.
مساله شکار در ایران به بحرانی ملی تبدیل شده است. نابودی گونههای جانوری موجبات اعتراض حامیان و دوستداران محیطزیست را فراهم کرده تا جایی که به تازگی عدهای از مخالفان شکار از رئیس محیطزیست کشور درخواست کردند مجوز شکار بهطور کامل متوقف شود. اما آنچه در شهرستان همدان اتفاق افتاده افزون بر این موارد یک مشکل مضاعف را به وجود آورده است. در سال گذشته فراخوانی توسط مدیریت اسلحه و مهمات صادر شد مبنی بر اینکه کسانی که اسلحه بدونمجوز یا غیرمجاز دارند میتوانند با تسلیم و تحویل آن به این مرکز در صورت تایید این نهاد مجوز حمل سلاح دریافت کنند. این فراخوان باعث شد در بیشتر استانها افرادی که سلاح بدون مجوز نگهداری میکردند اسلحهها را تحویل این نهاد دهند و پس از مدتی برای بیشتر آنها مجوز صادر شد. اما نتیجه این فراخوان همدان را به مرکز واردات اسلحه قاچاق تبدیل کرد تا جایی که گاهی در مقابل نهاد متولی یعنی «مدیریت اسلحه و مهمات شهرستان» عدهای پیش از تحویل اسلحه اقدام به خرید و فروش سلاح میکردند. از آنجا که همدان در مسیر قاچاق کالا از استانهای غربی و عراق به دیگر نقاط کشور قرار گرفته این موضوع باعث شد تعداد زیادی اسلحه توسط مردم همدان از قاچاقچیان برای اخذ مجوز خریداری شود و مانند هر کالایی وقتی تقاضا بالا میرود عرضه نیز افزایش پیدا میکند؛ تا جایی که پس از صدور جواز اسلحه هجوم شکارچیان به اداره محیطزیست باعث شد دفترچه مجوز شکار این اداره تمام شود. در شش ماهه اول سال 92 چهار برابر کل سال90 و 91 در این شهرستان دفترچه صادر شده است. این در حالی است که تعدادی از مالکان اسلحه اقدام به دریافت دفترچه شکار نمیکنند و بدون استفاده از سهمیه فشنگ دولتی به صورت آزاد، فشنگ تهیه میکنند.
سیدعادل عربی، معاون فنی اداره محیطزیست همدان در این باره میگوید: آنچه در همدان اتفاق افتاده نشان میدهد شهرستانهای اطراف هم همین رشد را شاهد بودهاند. اتفاق بیسابقهای که امسال افتاد و هرگز سابقه نداشت، اتمام دفترچه صدور مجوز در همدان بود. این اتفاق در چند شهرستان دیگر هم رخ داد. در سازمان محیطزیست هم مجوز تمام شد؛ یعنی اینکه آنقدر مراجعهکننده برای اخذ دفترچه زیاد بود که اکنون منتظر ارسال دفترچه از سازمان مرکزی تهران هستیم. آنچه من اطلاع دارم تقریبا چهار برابر کل سالهای پیشین در شش ماهه اول امسال دفترچه صادر شده است. وضعیت نهاوند بدتر است و تعداد بیشتری دفترچه صادر شده است. البته برخی استانهای دیگر هم همین شرایط را دارند و با کمبود دفترچه مواجه بودهاند اما وضعیت استان همدان بدتر است. همانطور که میدانید کسانی که اسلحه دارند نیمی از سهمیه فشنگ را میتوانند تهیه کنند اما نیم دیگر مستلزم این است که دفترچه از سازمان محیطزیست اخذ کنند، به همین سبب شکارچیان برای گرفتن دفترچه مراجعه میکنند. یکی از تبعات افزایش دفترچه شکار در همدان تهدید گونههای جانوری منطقه است. در سال جاری چندین مورد درگیری بین محیطبانان و شکارچیان پیش آمد. یکی از این اتفاقها که پرونده آن در محاکم قضایی در حال پیگیری است ورود قاچاقچیان پرنده از جنوب کشور به همدان بود. عربی در این باره میگوید: علاقه شیخنشینان خلیجفارس به پرندگان شکاری ایران بسیار زیاد است. آنان از این پرندگان به عنوان تفریح استفاده میکنند یعنی این پرندهها را آموزش میدهند تا برایشان شکار کنند. بازار خرید و فروش این پرندهها در جنوب ایران هم داغ است به همین خاطر عدهای از اهالی استانهای جنوبی بهخصوص بوشهر در فصل پاییز به سمت غرب کشور میآیند تا پس از زندهگیری و صید پرندگان خود را به این بازار برسانند. ما پس از اطلاع از ورود این تیم اقدام به کمین و دستگیری آنان کردیم. بازداشت این افراد در صورتی موفقیتآمیز است که مردم محلی هم همکاری کنند. اینها متاسفانه راهنماهایی در استان میزبان دارند که به آنها کمک میکنند. ما به با همیاری محیطبان در پاییز امسال تیم شکارچی بوشهر را دستگیر کردیم و یک بهله بالابان، 7 بهله دلیجه و تعدادی قمری از آنان به دست آمد که آزادشان کردیم.
شرایط نگهداری پرندگان پیش از آزادسازی در اداره کل محیطزیست همدان بسیار بد بود. یکی از کارکنان این اداره به نبود مکان مناسب برای حیوانات و پرندگانی که از شکارچیان میگیرند اشاره کرد. اما معاون فنی این اداره میگوید: به گمان من تعداد اسلحههایی که دست مردم است با ظرفیت مناطق اصلا تناسب ندارد. بیشتر مالکان اسلحه شکار میکنند اما اگر همه اینها بخواهند در طول سال تنها در یک روز یک حیوان شکار کنند صدمه جبرانناپذیری به حیاتوحش کشور خواهند زد. امروز متاسفانه تهیه مجوز اسلحه بسیار آسانتر از گذشته است و پیشنهاد من این است که از این روند جلوگیری شود. ظاهرا صلاحیت افراد مطرح است اما از محیطزیست استعلام نمیشود و به هرکسی که کارت پایانخدمت دارد. اسلحه میدهند؛ این مساله علاوه بر شکار مشکلاتی برای ما ایجاد میکند.
عربی ادامه میدهد: بحث فراخوانی که داده شد و برای اسلحه غیرمجاز مجوز صادر شد نیز در سطح ملی و در شورای امنیت ملی بررسی شد و سازمان محیطزیست مخالفت کرد اما به نتیجه نرسید. جای خوشبختی دارد که به اسلحههای گلوله زن مجوز ندادند، امیدوارم ندهند. اگر اسلحه غیرمجاز گلولهزنی هم مجوز بگیرد، دیگر قابل کنترل نیست. امروز بار بسیار سنگینی بر دوش محیطزیست است در حالی که امکاناتی در اختیار ندارد بهخصوص در شرایطی که کشور از نظر اقتصادی در وضعیت خوبی به سر نمیبرد. اولین جایی که آسیب میبیند، محیطزیست است. بهطور مثال کسانی که اسلحه دارند تلاش میکنند از راه شکار خود را سیر کنند. گفته میشود در بدن بیشتر پرندگان و حیات وحش کشور ساچمه سربی وجود دارد. صدها نفر منتظر دفترچه هستند، عدهای کارت موقت دارند و منتظر اخذ گرفتن مجوز اسلحهاند و بعد از آن برای مجوز شکار به این سازمان مراجعه
خواهند کرد.
روزنامه فرهیختگان/ 23 بهمن 1392 / شماره 1312