داد هنرمندان از تخریب بدیع الحکما و ذوالریاستین

  

روزنامه تهران امروز

کد خبر: 137354

تاریخ خبر: پنجشنبه, 07 شهریور 1392

راه‌های تنفسی شهر همدان تنگ‌تر شد

داد هنرمندان از تخریب بدیع الحکما و ذوالریاستین

حسین زندی- همدان: در ادامه تخریب باغ و عمارت بدیع الحکمای همدان و به رغم همه اعتراضات صورت گرفته باغ ذوالریاستین هم در خفا نابود شد. این موضوع به ظاهر استانی آنچنان سر و صدا کرد که داد هنرمندان کشوری درآمد و تعدادی از چهره های سرشناس هنری که به اصالت شهر و ریه های همدان اهمیت می دهند درصدد برآمدند، جلوی ادامه این تخریب‌ها را بگیرند. ریه های شهری که قرن‌ها پیش هرودت در مورد همدان چنین می نویسد:

«سرزمین واقع در شمال هگمتانه کوهستانی و پوشیده از جنگل است.» بیش از بیست قرن پس از این مورخ شاعری غربی به نام « کلینتن سکالرد» بازهم می نویسد:«بر گرد دیوارهای همدان باغ‌های پرشکوفه دامن کشیده‌اند.» گویی پس از دوهزار سال طبیعت این شهر زیبا همچنان دست نخورده باقی مانده بود. ویلیام جکسن، سیاح و ایران شناس آمریکایی وقتی در سال 1903 وارد همدان می شود از بیشه‌زارها و باغ هایی می نویسد که به شعاع 25 کیلومتر به سمت غرب امتداد دارد. دیگر مستشرقین و سیاحتنامه نویسان نیز از این شهر با عنوان شهر باغ‌ها و درختان یاد می کنند و می نویسند:«همدان شهری است که آن را درختان احاطه کرده‌اند.» اما امروز نه فقط از آن درختان و بیشه ها خبری نیست بلکه اغلب باغ های منتهی به کوه الوند نیز نابود شده و برج ها و آپارتمان های ناموزون جایگزین آن شده است که چشم انداز طبیعی شهر را نابود کرده اند.

سرنوشت یکسان باغ ذوالریاستین و بدیع‌الحکما

این روزها همان نمونه های کوچک هم در حال نابودی است. پس از باغ بدیع‌الحکما که خبر تخریب و فروش زمین‌های آن منتشر شد، باغ 12هزارمتری ذوالریاستین در انتهای منطقه پردیس که روزی بهشت برین بود هم با مجوز شهرداری تفکیک و سپس نابود شد همچنین درختان کهنسالش قلع وقم شد. میرزا ابوالقاسم ذوالریاستین از عالمان همدان بود که در زمان صدارت قائم مقام فراهانی نماینده او در همدان بود و شاگردان زیادی از جمله ریاض همدانی در مکتب او به درجه دیوانی رسیدند. عمارتی که در این باغ ساخته بود در آستانه تخریب است. این عمارت تنها بنای باقی‌مانده از خانه های همدان است که دارای در سنگی بودند. به دلایل امنیت و سرما در گذشته در خانه‌ سنگ یک تکه بود و محله‌ای به نام درسنگی وجود داشت که ساکنانش نام خانوادگی در سنگی را برای خود برگزیدند. «مهدی خاکیان» مستاجر این باغ که با همکاری پدرش مرحوم «شکرالله خاکیان» از سال 1328 در این باغ ساکن بوده‌اند، می گوید: بخشی از عمارت به دلیل قدمت زیاد ومرمت نشدن از بین رفت اما آنچه باقی ماند توسط پدرم باز سازی شد، اما در بازسازی‌ها به در سنگی باغ و پایه ستون های عمارت و حوض های سنگی دست نزدیم، زیرا اعتقاد ما این بود که در سنگی این خاک نمونه ای از هنر دستان چیره هنرمندان همدانی است که حتی با تغییرات صورت گرفته در باغ باید پایدار بماند . بر اساس مدارک ارائه شده از سوی مهدی خاکیان از سال 1332 مستاجران فعلی به مالک آن اجاره سالیانه پرداخت کرده‌اند اما نه فروشنده و نه خریدار توجهی به حق و حقوق مستاجر نکرده و حقوق آنها از عرصه واعیان را نادیده گرفته اند. تلخ تر از همه آنکه مزایده را به نام خانواده خاکیان منتشر کردند، و در نهایت باغ نابود شد.

نابودی چشمه 700 ساله باغ به صورت عمدی

سال جاری باغ توسط یک شرکت خصوصی به نام انصار به شهرداری واگذار و پس از آن هم به مزایده گذاشته شد. به گفته خاکیان چشمه 700 ساله باغ را با لودر کور کردند تا درختان خشک شود اما منتظر خشک شدن هم نماندند و درختان را جلو چشم مردم شهر بریدند. همه می دانند که همدان همیشه از خنک‌ترین شهرهای کشور بوده، حالا سوال این است که چه اتفاقی افتاده است که عده ای ظرفیت های مطلوب هوای همدان را فراموش کرده و آنها را اتفاقی می دانند؟ غیر از این است که پس از بریدن درختان و نابودی باغ‌ها کم کم همدان خنکی خود را از دست داده و تبدیل به شهری سیمانی و آجری می شود؟ نابودی باغ ذوالریاستین زمانی اتفاق می افتد که بلدوزرها در حال تخریب باغ بدیع الحکما، حکیم و پزشک نامدار همدانی بودند. در همان زمان عکاس و روزنامه نگاری که در حال عکاسی از تخریب باغ بود به شدت مورد ضرب و شتم قرار گرفت .با نابودی این باغ‌ها آخرین شاهراه تنفسی همدان نیز نابود شده و دیگر درختی باقی نخواهد ماند تا هوای شهر را تصفیه کند و مهم‌تر از هر چیز حریف ریزگردها شود.

به دنبال انتشار گزارش تهران امروز و گزارش های متعدد در دیگر رسانه ها از تخریب عمارت بدیع‌الحکما و باغ ذوالریاستین در همدان، جمعی از هنرمندان کشور و فرهنگ دوستان همدانی با امضای نامه ای که نسخه ای از آن در اختیار روزنامه تهران امروز قرار گرفته است، خطاب به مسئولان خواستار توقف این مسئله و پیگیری مسئولان امر در این خصوص شدند. جمع کثیری که تعداد آنها بالغ بر 250 نفر است این نامه را امضا کرده‌ و خواستار توقف این تخریب شده اند. پرویزپرستویی، احمدرضا درویش، محمد حسین حلیمی، قباد شیوا، امیرشهاب رضویان، هانیه توسلی، عبدالله باکیده، مجید برزگر، بهرام توکلی، جهانبخش نورایی، یاشار نورایی، محمد پرویزی، جواد محقق، پرویز شکری، اصغر پورهاجریان، حسن گوهرپور، شهرام گلپریان، دکتر پرویز اذکایی، دکتر علیرضا ذکاوتی قراگزلو، اشکان جنابی و ایرج عاشوری از امضا کنندگان این نامه هستند. هفته گذشته که باغ بدیع‌الحکما در معرض تخریب کامل قرار گرفت و بولدوزرها به این بنای تاریخی حمله کردند، خبرنگار محلی یکی از روزنامه های سراسری که برای پوشش خبر این تخریب به محل رفته بود ، مضروب شد. خانه بدیع‌الحکما در ابتدای جاده دره مرادبیک همدان واقع شده است که در فهرست میراث ملی ایران قرار دارد. دکتر بدیع‌الحکما از پزشکان خوشنام و خادم به مردم همدان بوده که عارف قزوینی شاعر بزرگ مشروطیت دوره ای از تبعید خود را در باغ بدیع الحکما زندگی کرده است و بزرگانی چون شهید کلنل محمدتقی پسیان، از معاشران دکتر بدیع الحکما بوده اند. در حال حاضر علاوه بر این باغ، بخش بزرگی از باغ‌های سبز حاشیه شهر که حکم ریه‌های شهر همدان را دارند و همچنین از جاذبه های گردشگری شهرند، توسط زمین خواران نابود شده اند و باغ بدیع‌الحکما یکی آخرین آنهاست.

روزنامه تهران امروز

 http://www.tehrooz.com/1392/6/7/TehranEmrooz/1255/Page/15/