· کرمانشاه سرزمین چشمههای مقدس
· حسین زندی
·
از آنجا که آب همواره مظهر پاکی بوده است، ایرانیان نیز این عنصر را مقدس و گرامی داشتهاند. بنابر شواهد و باورهای بر جا مانده میتوان گفت اهمیت آب در بین ایرانیان بیشتر از دیگر ملتهای جهان بوده است. در میان عناصر چهارگانه، آب پس از آتش گرامیترین عنصر در اساطیر ایرانی آورده شده است و ایزد ناهید، آناهیتا را به نگهبانی آن برگزیدهاند. دهها جشن، مراسم و آیین مانند جشن آبریزان، مراسم بارانخواهی، پاشیدن آب پشت سر مسافر و... از روزگاران کهن بر جا مانده و هنوز متداول است. این نگرش در مذاهب و باورهای ساکنان ایران نیز تاثیر گذاشته است. در خرده اوستا، نیایش چهارم موسوم است به آب و آن را در کنار چشمهها و جویبارها میخوانند. هردوت مینویسد: «ایرانیان در میان رود بول نمیکنند، در آب روان تف نمیاندازند و در آن دست نمیشویند و متحمل هم نمیشوند که دیگری آن را به کثافاتی آلوده کند» از همینرو است که هنوز در این کشور در دامنههای زاگرس به ویژه استان کرمانشاه چشمههای مقدسی وجود دارد که مردم در کنار آن مراسم میگیرند و حاجات خود را از آن چشمه طلب میکنند. یکی از آن چشمهها «چشمه ریزه یا کانی ریزه» است. نام این چشمه از دو واژه کانی به معنی چشمه و ریزه به معنای ریزش و ریختن است. کانی ریزه در شهرستان جوانرود [استان کرمانشاه] و مسیر جوانرود به ثلاث باباجانی در ارتفاعات کوه ساره ون یا ساره وان (کوه ریزه) قرار دارد. فاصله چشمه ریزه تا شهرستان جوانرود حدود 40کیلومتر است که از میان روستاهای زیبا در دامنه کوههای پوشیده از جنگل بلوط و جادههای پیچدرپیچ میگذرند. نزدیکترین روستاها به این چشمه روستاهای کانی رش و آوارزه از توابع دهستان زمکان است. تقریبا تا فاصله چهارکیلومتری چشمه آسفالت شده و مسافت باقیمانده خاکی است. مردم بومی منطقه معتقدند هرکس بیماری داشته باشد، از جمله سنگ کلیه اگر یک بطری بزرگ از آب چشمه بخورد و پای پیاده به سمت پایین (اولین روستا) برگردد، سنگ کلیهاش دفع شده و بیماریاش درمان میگردد، همچنین باور دارند با خوردن آب این چشمه به مراد خود میرسند. همه ساله کوهنوردان از سراسر ایران برای صعود به کوه ساره وان به این نقطه میآیند. - اما در طول مسیر در کنار طبیعت زیبای منطقه تصاویر آزاردهندهای به چشم میخورد که نشان از خودخواهی انسان دارد. افزون بر زبالهها، بطریها و کیسههایی که در کنار جادهها ریخته شده است، تماشای بقایای آتشسوزی جنگلها و تخریبهای معادن تازهتاسیس شن و ماسه دیدن تابلو نقاشی نفیسی را تداعی میکند که با آتش سیگار سوزانده باشند یا با شی برندهای آن را خط خطی کرده باشند.
- در سالهای اخیر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری محدوده چشمه ریزه را به عنوان سایت گردشگری در اختیار گرفته و مانند اغلب جاذبههای گردشگری یک کیوسک نگهبانی، سرویس بهداشتی و چند سکو برای استراحت گردشگران احداث کرده است. تنها جاذبهای که پس از ورود به این مرکز گردشگری به چشم میخورد زباله است و جای زخم بیل مکانیکی و یک دستشویی کثیف که دل هر بینندهای را میآزارد.
- بنابر گفته نگهبانی مرکز، روزانه به طور متوسط بین 300 تا 400اتومبیل وارد محوطه کانی ریزه میشود هزینه ورودی هر اتومبیل هزار تومان است یعنی پیمانکاری که این محوطه را از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اجاره کرده در ماه حدود 10میلیون تومان درآمد دارد اما آیا سازمان نمیتواند در قرارداد خود از پیمانکار درخواست کند حداقل خدمات لازم، یعنی جمعآوری زبالهها و نظافت سرویس بهداشتی را در نظر بگیرد و بر این امر مهم نظارت کند متاسفانه در هیچ یک از مراکز گردشگری امکانات و خدمات ارایه شده با هزینه دریافتی از گردشگر همخوانی ندارد به ویژه اماکنی که اداره آن به عهده پیمانکار و بخش خصوصی است و مهمترین مساله که حقوق گردشگر است، نادیده گرفته میشود و به نظر میرسد احترام به گردشگر در کشور ما پدیده بیمعنایی است.
http://sharghnewspaper.ir/Page/Paper/90/07/17/13
این یاداشت به تاریخ 17 مهردر روزنامه شرق منتشر شد